ÇARŞAMBA 02. 02. 2000
İlgi Zamirlarinin kısaltılması konusunu pekiştirmek için birkaç örnak yazalım. Çünkü önemli bir konudur. Çalışırken en fazla egzersizin bu konuda yapılması gerekir.
We cant approve of the events occuring in the region. (Bölgede meydana gelen olayları onaylayamayız.)
Occur:
Take place: olmak, vukku bulmak, meydana gelmek
Happen:
Bu tür cümleleri çevirirken İlgi Zamiri cümleciğini daire içine alıp, kalan kısmı çeviririz. Daha sonra İlgi Zamiri cümleciğini de çevirip, cümledeki isimden önce söyleyerek tüm cümleyi çevirmiş oluruz.
I havent received yet the letter
sent. (Gönderilen mektubu henüz almadım.)
I havent received yet
sent. the letter (Gönderilen mektubu henüz almadım.)
İlgi Zamirinin kısaltmasından sonra geriye kalan ve passivelik anlamını katan V3 , bir sıfat sözcüğüymüş gibi aynı gerund daki harekete sahip olup, ismin önüne getirilebilir. Yukarıdaki cümleyi bu açıklamaya göre yazdık. İkisinin de anlamı aynıdır.
The matter
reported revealed his innocence.(Bildirilen husus onun suçsuzluğunu ortaya çıkardı.)
Önceki dersimizde, düzenli fiillerin V2 ve V3 hallerinin birbirine eşit olmasından dolayı Passive durumdaki İlgi Zamirleri cümleciğinin kısaltılmasında Simple Past kısaltmadaki Passive karışıklığından bahsetmiştik. Ayrıca bu karışıklık nasıl çözülebilir diye bir soru sormuştuk. Bu sorunun cevabını şimdi öğrenelim:
Böyle bir cümlede V3 olan ismin yanında olandır. İsmin yanında olma özelliği ile Passivelik anlamını veren V3 fiilini ayırd etmiş oluyoruz. Diğeri ise çekime girmiş ve V2 olarak kullanılan fiildir.
Veil: örtmek
Reveal: ortayaçıkarmak
He had to accept the price
offered. (Önerilen fiatı kabul etmesi gerekti.)
The information
given as regards this was not true. (Buna ilişkin olarak verilen bilgi doğru değildi.)
Redard: ...e ilişkin
The police had to disperse the crowd
gathering. (Polis toplanan kalabalığı dağıtmak zorunda kaldı.)
Disperse: dağıtmak
Crowd: kalabalık
Gather: toplanmak, bir araya gelmek
İlgi Zamirlerinin kısaltmasında Active ve Passive yapılarının olumsuz yapıları da vardır. Bunun için gerund ve V3 ten önce olumsuzluk eki olan not yazmak yeterli olacaktır. Olumsuz yapıdan örnek verecek olursak;
The information not
given was true. (Verilmemiş olan bilgi doğruydu.)
İlgi zamirleri cümleciklerinde şimdiye kadar yaptığımız kısaltmalar geçmişte veya şu an içinde olan olayları kapsıyordu. Peki gelecek zaman için yapı nasıldır???
***Not: Geleceğe yönelik kısaltmalarda mastarlardan faydalanılır. Active cümlecikler için active mastar; Passive cümlecikler için passive mastar kullanıyoruz.
The teacher
to give the course. (Kursu verecek (olan) hoca)
Yapının ilgi zamiri kısaltması olduğu nasıl anlaşılacak???
Normalde bir cümlede mastar yüklemin hemen yanındadır. İlgi zamirleri cümleciklerinin kısaltmasında ise (ismi nitelediğinden) mastar ismin hemen yanındadır. Bu özelliği ile ilgi zamirleri cümleciklerinin kısaltmasındaki mastarı - ki bu gelecek zaman anlamı katıyor - ayırt etmiş oluyoruz.
The results of the election held last week were not announced. (Geçen hafta yapılan seçimlerin sonuçları ilan edilmedi.)
Announce: ilan etmek, duyurmak
Election: seçim
Hold: (held, held) tutmak, yapmak, durmak
He will not become a candidate in the election
to be held next year. (O gelecek yıl yapılacak (olan) seçimde aday olmayacak.)
I didnt want to participate in the party
to be done by our friends. (Arkadaşlarımız tarafından yapılacak (olan) partiye katılmak istemedim.)
Not: Dikkat edilirse to participate mastarı yüklemden sonra gelmiştir. Bu nedenle normal olarak kullanılan mastardır. to be done olarak passive yapıda kullanılmaış olan mastar ise isimden hemen sonra kullanılmıştır. O zaman bu mastar gelecek zaman anlamını veren mastardır diyoruz. Yapıyı bu şekilde görüp, çeviriyi yapmak çok önemlidir.
The members
to participate in the meeting should apply to me as soon as possible. (Toplantıya katılacak olan üyelerin mümkün olan en kısa zamanda bana başvurmaları gerekir.)
The bridge
to be constructed (İnşa edilecek (olan) köprü.)
Construct:inşa etmek, yapmak, kurmak
The students
to go abroad. (Yurt dışına gidecek (olan) öğrenci.)
The passengers
to get on the plane. (Uçağa binecek (olan) yolcular.)
The project
to be conducted. (Yürütülecek (olan) proje.)
Conduct: götürmek, yürütmek, taşımak
The man
to see you is adoctor. (Sizi görecek (olan) adam doktordur.)
The man
to kill (Öldürecek (olan) adam)
The man
to be killed. (Öldürülecek (olan) adam.)
The man
killing. (Öldüren adam.)
The man
killed. (Öldürülen adam.)
The man
to kill. (Öldürecek adam.)
The man
to be killed. (Öldürülecek adam.)
Aslında öldürülen adam ifadesinde de bir gerund vardır. Bu cümlenin Inglizcedeki normal yazılımı the man (being) killed şeklindedir. Burada being kısaltıldığı için yazılmıyor. Bu durumda kısaltmalarda ister aktif ister passif olsun, şu an ve geçmişteki olaylarda gerunddan faydalanıyoruz. Gelecekteki olayları da kısaltırken mastarlardan faydalanıyoruz.
Peki mastar neden ...ecek, ...acak anlamını veriyor? Bunun cevabı Be to kalıbında saklıdır.
Be to: Inglizcede be to kalıbı üç yerde kullanılmaktadır.
1. ) ...mektir: My duty
is to teach English. (Görevim Inglizce öğret
mektir.)2. ) Gerekir (have to) : I
am to leave my countyr. (Ülkemi terk etmem
gerekiyor.) 3. ) ...ecek, ...acak (Shall=Will): The President
is to visit Romenia.(C.Bnı Romanyayı ziyaret ed
ecek.)
Yalnıv ikinci kullanımda be to ifadesi have to dan farklı olarak bir yor anlamı içerir.
Be to ifadesinin bu şekilde üç farklı kullanımı vardır. Kullanımın hangi yapıda olduğunu çerçeveden çıkarıyoruz. Daha çok cümlenin anlamına bakarak uygun düşen ifaseyi kullanıyoruz.
The students
who will participate (Katılacak olan öğrenciler.)
The students who
are to participate. (Katılacak olan öğrenciler.)
Birinci cümlede will, ikinci cümlede be to kullanılmıştır. İki kullanımda ...ecek, ...acak anlamını vermektedir.
İkinci kullanımda ilgi zamiri kısaltmasını yaparsak; ilgi zamiri ile birlikte be fiili de çıkartılacağından sadece mastar kalmış olur ve bu da ...ecek, ...acak anlamını verir.
Not: Mastarların kısaltma yapısında mutlaka bir tümleç olmalıdır. KPDSde bu ayrıntı sorulmaz.
Nesne Durumunda (...dığı) İken Kısaltma1.) Defining (tanımlanan) Yapılarda:The letter
which he had sent was lost. (Onun gönderdiği mektup kayboldu.)
The letter
he had sent was lost. (Onun gönderdiği mektup kayboldu.)
Defining yapılarda kısaltma yapılırken sadece İlgi Zamiri atılır. Kısaltılmış bu yapıları görmek ve çevirirken ...dığı anlamını vermek zordur.
Geliştirilecek İpucu: Bir cümlede, birinci kelimeden sonra virgül olmadan bir şahıs zamiri veya bir isim gelmişse burada mutlaka bir İlgi Zamiri kısaltması vardır demektir. Çünkü Inglizcede iki isim yanyana gelmez.
We couldnt decided on the matter
they put forward. (Onların ortaya koyduğu konuda karar veremedik.)
I didnt received the document
he sent. (Onun gönderdiği belgeleri almadım.)
The price
they asked was to high (Onların söylediği fiat oldukça yüksekti.)
2. ) Non-Defining (Tanımlanmayan) Yapılarda:Non-Defining yapılarda kısaltma yapılamaz.
Your brother
, who(m) I met yesterday, seems very sempathic. (Dün gördüğüm kardeşiniz çok sempatikti.)
Önemli Bir Not
Eğer İlgi Zamirinin nitelediği isimden önce the first, the only, the last, the second gibi bir sıra sayısı veya the most gibi superlative yapı var ise mastar , gelecek zaman yerine geçmişi vurgulayacaktır.Yani çeviride ...cek, ...cak eki ...en, ...an ekine döner.
The man
to get out off the bus. (Otobüsten inecek adam)
The firs man
to get out off the bus. (Otobüsten ilk inen adam)
İkinci cümlede, İlgi Zamirinin nitelediği man isminin önünde bir sıra sayısı olduğu için geçmiş vurgalanmış oldu.
The country
not to be represented. (Temsil edilmeyecek ülke.)
The only country
not to be represented. (Temsil edilmeyen tek ülke.)
The report
to be submitted. (Sunulacak rapor.)
The last report
to be submitted. (Sunulan son rapor.)
The man
to be killed. (Öldürülecek adam.)
The only man
to be killed. (Öldürülen son adam.)
Ahmet was student
to leave the classroom. (Ahmet sınıftan ayrılacak öğrenciydi.)
Ahmet was the last student
to leave the classroom. (Ahmet sınıftan ayrılan son öğrenciydi.)